Tytuł aktu:

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks cywilny (126)

Dlaczego akt jest ważny dla branży?

Projekt ma znaczenie dla przedsiębiorców z branży usług rozwojowych w zakresie zmiany przepisów dot. przerwania biegu przedawnienia roszczeń oraz uregulowania instytucji wyzysku.

Zakres przedmiotowy aktu:

swoboda działalności gospodarczej

Odnośniki:

https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12338855/

Krótki opis charakteru projektu, kontekstu, przewidywanego procesu legislacyjnego, znaczenia dla sektora i poziomu zaangażowania w ramach monitoringu, prognoza skutków:

Projektowana nowelizacja Kodeksu cywilnego (dalej również jako: KC) ma na celu zmianę szeregu przepisów odnoszących się do różnych aspektów stosunków cywilnoprawnych. W odniesieniu do przedsiębiorców znaczenie będą miały przede wszystkim proponowane zmiany dot. przerwania biegu przedawnienia oraz kwestii wyzysku.

W odniesieniu do przerwania biegu przedawnienia, projektodawcy zdecydowali się na zaproponowanie zmiany art. 123 KC, który przedstawia sposoby przerwania biegu przedawnienia (czynności, które powodują to przerwanie). W tym zakresie odwołano się do kontrowersji pojawiających się w praktyce, które dotyczyły pytania, czy bieg przedawnienia przerywa jedynie pierwsze wszczęcie mediacji lub zawezwanie do próby ugodowej, czy też czynią to także następne wnioski w tych kwestiach. Wspomniane kontrowersje odnoszą się do nierzadkiego zjawiska, polegającego na składaniu przez wierzycieli kolejnych wniosków o zawezwanie do próby ugodowej jedynie w celu przerwania biegu przedawnienia.

W celu ostatecznego rozstrzygnięcia powyższych wątpliwości przedstawiono projekt zmiany, zgodnie z którą bieg przedawnienia przerywa jedynie pierwsze wszczęcie mediacji oraz pierwsze zawezwanie do próby ugodowej.

Pierwsze wszczęcie mediacji oraz pierwsze zawezwanie do próby ugodowej rozumiane ma być jako odpowiednio wszczęcie mediacji oraz zawezwanie do próby ugodowej dokonane po raz pierwszy w danej sprawie po dniu wejścia w życie nowelizacji.

Projekt nowelizacji KC zakłada również zmianę art. 388 Kodeksu, dotyczącego wyzysku, czyli sytuacji, w której jedna ze stron, wyzyskując przymusowe położenie, niedołęstwo lub niedoświadczenie drugiej strony, w zamian za swoje świadczenie przyjmuje albo zastrzega dla siebie lub dla osoby trzeciej świadczenie, którego wartość w chwili zawarcia umowy przewyższa w rażącym stopniu wartość jej własnego świadczenia. Projektodawcy zaproponowali rozszerzenie powyższej definicji o sytuację, w której wyzyskiem jest również wykorzystanie braku rozeznania drugiej strony. Taka zmiana ma pozwolić na objęcie definicją takich działań, których do tej pory nie można było tak zakwalifikować. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, chodzi tu m.in. o tzw. pożyczki-chwilówki, a także umowy franczyzy, które zastrzegają nieproporcjonalnie duże świadczenia od franczyzobiorców. Projekt wprowadza także domniemanie, że jeśli wartość świadczenia jednej ze stron przewyższa dwukrotnie wartość świadczenia wzajemnego, to przewyższa je w stopniu rażącym.

W odniesieniu do kwestii wyzysku, projekt proponuje również zmianę sankcji. Projekt nowelizacji zakłada pozostawienie stronie wyzyskanej decyzji, czy chce zmienić cechy stosunku prawnego na swoją korzyść, czy też unieważnić umowę.

Zaproponowana nowelizacja proponuje jeszcze jedną zmianę w art. 388 KC, dotyczącą terminu, w którym można korzystać z uprawnień. W obowiązującej wersji (art. 388 §2 KC) uprawnienia dot. wyzysku wygasają bowiem z upływem dwóch lat od dnia zawarcia umowy. Jest to termin prekluzyjny, co oznacza, że po jego upływie strona wyzyskana nie ma żadnych możliwości zaspokojenia swoich roszczeń. Projekt zakłada usunięcie ww. przepisu. Stosowano by zatem zwykłe terminy przedawnienia (w zależności od rodzaju świadczenia oraz stron umowy – trzy lub sześć lat). Po ich upływie strona wyzyskana nie mogłaby co prawda żądać ochrony na podstawie art. 388 KC na drodze sądowej, lecz istniałaby wiąż możliwość polubownego załatwienia sprawy.

Nowa treść art. 388 KC miałaby być również stosowana do umów zawartych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, chyba że uprawnienia wynikające z tego przepisu już wygasły.

Zmiany KC mają wejść w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Inne ważne informacje dot. procesu legislacyjnego:

Ekspertyzy